Durf jij knopen doorhakken?

Ambitieuze en zorgzame mensen hebben de neiging om te veel taken op zich te nemen. Ze engageren zich voor heel wat projecten, met als mogelijk gevolg dat ze slachtoffer worden van hun eigen ambitie. Je zou kunnen stellen dat dit een valkuil is van perfectionisme. Soms neem je best even je activiteiten onder de loep, om te bekijken welke keuzes je kan en zelfs moet maken. Knopen doorhakken is ook een vorm van zelfzorg.

Hoeveel petten zet jij op?

In het dagelijks leven nemen we meerdere rollen op ons, naargelang de omgeving waarin we ons bevinden. Als volwassene zijn we kind van onze ouders en mogelijk hebben we ook nog broers of zussen. Op een dag vliegen we het ouderlijk nest uit en vormen we ons eigen gezin. Binnen dit gezin nemen we de taak op van partner, eventueel die van ouder van onze kinderen en/of eigenaar van een huisdier. Ook professioneel zijn er heel wat mogelijke petten die we kunnen opzetten: we kunnen leidinggevende zijn, werknemer, zelfstandige, collega, ... In onze vrije tijd zijn we misschien lid van een sportclub, hebben we vrienden en vriendinnen en wie weet heeft je kind hobby's en ken je daar ook nog wel wat mensen.

Elke rol die we aannemen brengt een verantwoordelijkheid met zich mee en vraagt een bepaald gedrag van ons. Daarnaast zijn er in elke rol verschillende taken die we moeten of willen opnemen.

De taken binnen onze rolverdeling

Afhankelijk van de pet die je opzet, zijn er bepaalde taken die van jou verwacht worden. Op het werk heb je verchillende verantwoordelijkheden, maar ook binnen je gezin zijn er taken waar je niet onderuit komt. 

Ik ga niet alle mogelijke taken beginnen opsommen, omdat die enerzijds voor iedereen anders zijn en omdat ik wil voorkomen dat je stress krijgt omdat er misschien nog bepaalde taken open staan terwijl je dit aan het lezen bent 😉

Waar ik wil toe komen is dat betrokken personen de neiging hebben om extra taken en projecten op zich te nemen. Vanuit een passie, een overtuiging, soms omwille van bewijsdrang of de nood voor een nieuwe uitdaging en meestal gewoon omdat ze het fijn vinden om die taken te doen. 

Er zijn dus redenen genoeg om je te engageren voor nieuwe projecten. Dat is niet alleen fijn, je krijgt er ook voldoening van, het geeft je extra sociale contacten en je leert er iets uit.

Als alles interessant lijkt

In al je enthousiasme heb je de neiging om op veel vragen in te gaan en wel wat verantwoordelijkheden op jou te nemen.

Thuis heb je nog wat taken op de planning staan: je tuin moet aangepakt worden en het wordt tijd dat je orde en structuur brengt in je garage of op zolder.

Op het werk is er net een project gestart dat je volle aandacht vraagt. Dat project is in de opstartfase, dus daar moet je best wel wat energie in stoppen.

Bij het begin van het nieuwe schooljaar ben je mee in de ouderraad gestapt, omdat je het fijn vindt om betrokken te zijn bij de school van je kind.

Er moet binnenkort een feestje georganiseerd worden voor de eindejaarsperiode en omdat je daar goed in bent en dat graag doet, heb je toegezegd om daar je schouders onder te zetten.

Je werd ooit gevraagd om lid te worden van een vereniging in de buurt en door wat veranderingen binnen het bestuur ben je erin geslaagd om ook in deze vereniging een rol in het bestuur op jou te nemen.

Er zijn - binnen de rollen van het dagelijks leven - zoveel interessante dingen op je pad gekomen, dat je als gevolg van je enthousiasme overal mee hebt ingestemd. Omdat je het ook echt allemaal zo boeiend en leuk vindt.

Wanneer het plots te veel wordt

Plots kom je tot het besef dat het allemaal wel heel veel is. Maar je hebt geen keuze, je moet door en het is voor iedereen druk, toch? Wanneer je de hele takenlijst onder de loep neemt is er niets dat je kan uitstellen en je kan er al zeker niet meer onderuit. Iedereen lijkt op je te rekenen.

De taken thuis kunnen wel even wachten, maar het is wel nú het moment om je tuin in orde te brengen. Zo heb je tegen volgende zomer een weelderig bloeiende tuin en kan je er des te meer van genieten.

Op het werk kan je het niet maken om minder betrokken te zijn. Dat nieuwe project is zo boeiend, er wordt veel van verwacht en eens het afgerond is wachter mogelijk een promotie op je.

Je kinderen zijn zo blij dat jij in de ouderraad zit. Er komen allerlei evenementen aan waarop jij toegezegd hebt om aanwezig te zijn. Je moet daar gewoon bij zijn, want die mensen rekenen op je.

Dat feestje voor de eindejaarsperiode, dat zal zo leuk worden! Je kijkt er enorm naar uit om iedereen blij te maken en te genieten van alle verrassingen die je nog in petto hebt.

En die vereniging in de buurt... ze hebben het al zo moeilijk gehad, er is al zo veel veranderd. Jij kan het niet maken om te zeggen dat je een stap terug doet. De leden zouden zo teleurgesteld zijn en dat kan je echt niet over je hart krijgen.

Toch voelt het allemaal zo druk. Je bent moe en als je eerlijk bent wil je liefst van alles een paar weken rust. Alleen heb je daar geen tijd voor. 

Geen tijd voor zelfzorg

Je wordt zo opgeslorpt door alle activiteiten dat er geen tijd is voor zelfzorg. Je zal wel eens tijd maken als je je deadlines gehaald hebt en alles weer wat rustiger wordt. 

Je hebt geen tijd, het is te druk en je moet nu eenmaal doorgaan. Je snapt niet hoe anderen dat allemaal doen met die zelfzorg, al hoor je het hen wel graag zeggen.

Het is niet dat je niet met jezelf bezig bent, want je bent je zeer bewust van de nood aan zelfzorg. Zo sta je 's ochtens extra vroeg op om te kunnen joggen. Dan doe je toch iets van sport, want je weet dat sporten nodig en gezond is. 

En 's avonds geniet je van een lekker wijntje bij het eten of een aperitiefje vooraf. Omdat je het verdiend hebt na zo'n lange dagen en omdat je ervan ontspant. Zonder vind je het moeilijk om in slaap te vallen, dus is het een dubbele win als je dat glas wijn drinkt.

Zelfzorg is keuzes maken

De Zelfzorg Expert zou geen zelfzorg expert zijn als ze nu zou zeggen dat je volkomen gelijk hebt en dat je inderdaad niet anders kan dan hetgene wat je nu aan het doen bent. 

Ik begrijp dat je overal opportuniteiten ziet en dat je ook echt geniet van alle taken en opdrachten die je op jou neemt. Meer nog, ik herken het zelfs heel goed. 

Alleen betekent zelfzorg ook keuzes maken. Dat doe je op dit moment ook al: je kiest ervoor om klaar te staan voor anderen en daardoor kies je niet voor jezelf. 

Natuurlijk is het moeilijk om nu te zeggen dat je met alles stopt, maar het hoeft ook niet zo zwart-wit te zijn. 

Neem nu de tuin bijvoorbeeld: moet je dat allemaal alleen doen? Moet je het zelf doen? Of is er iemand die jou zou kunnen helpen? De vraag die je je moet stellen is de volgende: als ik het zelf doe, wat levert het mij dan op? Wat is het voor deel aan het zelf te doen? Wat kost het mij als ik het zelf doe? En wat als ik hulp inroep? Aan wie zou ik hulp kunnen vragen? Wat levert dat mij op? Wat kost het mij? Opleveren en kosten hebben niet alleen te maken met geld, maar ook met voldoening, energie, plezier, voordeel, nadeel, ...

Zo kan je best elke taak en elk project even onder de loep nemen. Hoe belangrijk is het voor jou om zo betrokken bij alles te zijn? Wat heb je eraan? Hoeveel vraagt het van je? En welke stap kan je zetten om het voor jou iets aangenamer te maken?

Als je de ouderraad er even bij neemt: het is zeker niet slecht om op de hoogte te zijn van het reilen en zeilen op de school van je kind(eren). Dit hoeft echter niet te betekenen dat je bij álle activiteiten moet aanwezig zijn. Ook niet als je op dat moment nog niets anders in je agenda hebt staan. Je zou kunnen kiezen om aan één activiteit op twee deel te nemen. Of de ene activiteit wat meer op de voorgrond en de andere meer achter de schermen.

Je moet zélf je keuzes maken

Niemand kan de keuzes voor jou maken, dat moet je zelf doen. Omdat niemand weet hoe jij je voelt of hoe druk jij het hebt. Het moeilijkste is als je het allemaal leuke taken en projecten vindt. Dan moet je zeker de afweging maken wat het je oplevert aan plezier tegen wat het je kost aan inspanning en tijd.

Onthou voor jezelf het volgende: het is niet omdat je goed bent in iets, dat je het daarom ook allemaal moet doen. Het is best oké om af en toe een project te weigeren, hoe fijn je het ook zou vinden. Of om een taak aan te nemen waarbij je meer op de achtergrond staat en niet de leiding hoeft te nemen. 

De keuze die je maakt is voor of tegen jezelf. Hoe raar het ook lijkt en hoe moeilijk we dat ook vinden: als jij het niet doet, is er meestal wel iemand anders te vinden die het wel kan doen. 

Maar jij alleen kan de keuze maken voor jezelf: kan je het erbij nemen? Hoe betrokken moet je zijn? En hoeveel 'voordeel' heb je eraan als je het wel of niet doet?

Je moet het niet alleen doen

Zelfzorg moet je zelf doen, maar niet alleen. Dat is dé sleutel van zelfzorg. Keuzes maken en knopen doorhakken is niet eenvoudig. Het is vanop een afstand allemaal relatief makkelijk gezegd, dat klopt. 

Er is echter niemand die zegt dat je die beslissingen alleen moet nemen. Je kan ook in overleg gaan met alle betrokken partijen. Meestal hebben mensen liever dat je erover praat en samen tot een oplossing komt, dan dat je niets zegt en plots overal de stekker uittrekt omdat het echt niet meer lukt.

Door erover te praten met iemand kunnen er trouwens ook oplossingen uit de bus komen die je alleen niet had bedacht. 

Dus onthou voor jezelf: zelfzorg moet ik zelf doen, maar niet alleen.

Succes!