Hoe mentale weerbaarheid een negatief effect kan hebben op je mentaal welzijn.

De meeste mensen denken dat mentaal weerbaar zijn betekent dat je altijd positief bent ingesteld en je zelden of nooit verdrietig bent.

In realiteit is het eigenlijk het tegenovergestelde. Mentale weerbaarheid gaat meer over je veerkracht om te herstellen van tegenslagen en verdriet. Het gaat erom dat je leert omgaan met stress en de juiste technieken vindt die jou helpen om je opnnieuw beter in je vel te voelen.

Het gevaar van mentale weerbaarheid

Het gevaar van mentale weerbaarheid schuilt erin dat we denken dat we sterk moeten zijn en daardoor telkens weer de focus leggen op een positieve ingesteldheid. Het risico bestaat dat het een fixatie en bijna een obsessie wordt om ons emotioneel goed in ons vel te voelen en ons te trainen om fouten en tegenslagen te negeren, waardoor je wel heel streng voor jezelf kan worden als je er eens niet in slaagt om weerbaar te reageren.

Je kan dit fenomeen vergelijken met een topscorer op het WK voetbal, die de beslissende penalty moet scoren. Van zodra die begint te denken hoe belangrijk deze penalty is en gaat overanalyseren wat hij precies moet doen om toch maar in de goal te trappen, raakt hij verstrikt in het web van prestatiedrang. Hierdoor vergroot de kans met elke analyserende gedachte dat hij de penalty mist.

Misschien is dit herkenbaar voor jou: als je een paar fouten maakt op het werk, word je heel streng voor jezelf en maak je jezelf wijs dat je die promotie waarop je al zo lang hoopt niet verdient. Door zo streng te zijn voor jezelf, ga je de focus verleggen naar de fouten die je gemaakt hebt, waardoor je aan jezelf gaat twijfelen en je bijgevolg nog meer fouten gaat maken, zelfs bij opdrachten die je normaal zonder problemen uitvoert.

Mentale weerbaarheid kun je verhogen door een evenwicht te vinden met zelfcompassie. Met andere woorden: jezelf bemoedigend toespreken in plaats van heel streng te zijn voor jezelf. Er werd een wetenschappelijk verband gevonden tussen zelfcompassie en mentale weerbaarheid, waarbij werd ontdekt dat mensen die beide kwaliteiten hebben, meer kans hebben om terug te veren wanneer ze een fout gemaakt hebben, ergens gefaald of verloren hebben of een andere teleurstelling te verwerken krijgen.

Wat is je mentale weerbaarheid?

Mentale waarbaarheid is je vermogen om veerkrachtig te blijven in moeilijke of uitdagende situaties. Het helpt je om kalm en geconcentreerd te blijven, zelfs wanneer het leven even tegen zit. Mentaal weerbare personen zijn in staat voor zichzelf te herkennen wanneer ze angstig zijn, maar zich er niet laten door overheersen. Hierdoor besefffen ze dat het tijd wordt om aan de slag te gaan met hun emoties of wat ze op dat moment ervaren. Ten slotte houdt mentale weerbaarheid in dat je beseft dat elke situatie voorbij zal gaan en dat het uiteindelijk beter of minder intens zal worden.

Zeven tips om je mentale weerbaarheid te verhogen.

Volg onderstaande tips en verhoog jouw mentale waarbaarheid en je zelfvertrouwen door de stem in je hoofd te herkennen en positief in te zetten.

Ken je behoeften

Een strenge innerlijke stem komt voort uit een verlangen om jezelf te motiveren, zegt Céline Kosirnik, een sportpsycholoog en een doctoraatsstudent aan Columbia University.

Ze zegt dat ze sporters die met zichzelf in de knoop liggen 2 vragen stelt:

• Heb je het gevoel dat je ondermaats presteert omdat je lui bent?
• Of ben je moe, gestrest of met je gedachten ergens anders?

Jezelf kennen en je behoeften begrijpen is geen teken van zwakheid, zegt Kosirnik. Het is een teken van zelfredzaamheid.

"Als je leert fietsen, staan je ouders achter je en zeggen: 'Goed gedaan, ga zo door'", zegt ze. “Naarmate je ouder wordt, hoor je niet vaak bemoedigende woorden. Toch hopen we vaak dat anderen ons vertellen dat we het goed hebben gedaan. Dat is iets positief, we hebben anderen namelijk nodig. We spelen zelf echter ook een heel belangrijke rol. We moeten leren hoe we onszelf een schouderklopje kunnen geven en onze eigen personal coach zijn.

Als piekergedachten aanhouden, ga dan iets alledaags doen

Vast lopen in piekergedachten is een beetje hetzelfde als met jezelf roddelen over jezelf. Het leidt je af van de realiteit, weerhoudt je ervan om je doelen te behalen en heel vaak is het al zodanig een gewoonte dat je niet eens beseft dat je aan het piekeren bent.

Onbewust piekeren kan het ons zeer lastig maken om geconcentreerd te blijven. Heb je ooit al eens voorgehad dat je een paar pagina's uit een boek hebt gelezen, maar totaal geen idee meer hebt wat je precies gelezen hebt?

Of ben je ooit van het werk naar huis gereden zonder je te herinneren hoe je thuis geraakt bent? Dat zijn duidelijke signalen dat je je zorgen maakt of aan het piekeren bent.

Om uit die spiraal van piekergedachten te geraken kan je best kleine, alledaagse taken uitvoeren. Zo kan je het bed opmaken, de afwas doen, de was opvouwen, ... Dat is een heel eenvoudige oefening om beter om te gaan met piekergedachten en je hoofd weer vrij te maken van die gedachten.

Word je bewust van je piekergedachten

Laat ons eerlijk zijn: het is onmogelijk om die stem in je hoofd zomaar uit te schakelen. Piekergedachten zijn er dan ook om je te beschermen en zijn in principe ontstaan om je mentale veerkracht te verhogen.

Het is pas als je "innerlijke stem" heel streng en misschien zelfs negatief wordt, dat het tijd wordt om er iets aan te doen. Ontdek voor jezelf hoe jouw persoonlijke "innerlijke stem" tegen jou praat en ontwikkel en soort innerlijk kompas, waardoor je weet wat je moet doen wanneer de negativiteit overheerst in je gedachten.

Het kan zo eenvoudig zijn als opmerken wat er aan het gebeuren is om jezelf uit de spiraal van piekergedachten te halen. Zeg dan heel geïnteresseerd - niet oordelend - tegen jezelf: "Boeiend, je bent verzonken in piekergedachten. Toch interessant dat je zo in die gedachten verdwaalt". Je zal merken dat deze benadering een interessante invloed op je piekergedachten heeft.

Beschouw obstakels als uitdagingen

Als je in een stressvolle situatie zit, stel jezelf dan twee vragen:

• Wat wordt er van mij verwacht?
• Kan ik die verwachtingen inlossen?

Als je op voorhand al tegen jezelf zegt dat het je niet zal lukken, dan zal je waarschijnlijk gelijk krijgen. Probeer of je jezelf kunt aanleren om met een optimistische mindset tegen die stressvolle situatie aan te kijken.

Je kan je mentale weerbaarheid verhogen door tegen jezelf te zeggen dat dit een boeiende uitdaging is in plaats van een obstakel dat je moet overwinnen. Ga je dus meer focussen op de leercurve van deze situatie en spreek jezelf bemoedigend toe: "Ja, ik kan dit".

Bestrijd zelftwijfel met zelfcompassie

Het beste tegengif tegen zelftwijfel is zelfcompassie, lief en begripvol zijn voor jezelf.

Zelfcompassie staat niet gelijk aan negatieve emoties vervangen door positieve emoties. Het betekent eigenlijk dat je heel bewust gaat opmerken wanneer je te streng voor jezelf bent en vervolgens ontdekken wat je nodig hebt om jezelf te helpen waardoor je weer wat steviger in het leven staat.

Om de één of andere reden hebben mensen ten onrechte het idee dat zelfcompassie hetzelfde is als leven in een droomwereld vol eenhoorns. Zelfcompassie is niet hetzelfde als medelijden met jezelf hebben en jezelf afschermen van alle moeilijke of lastige gebeurtenissen. Het gaat er wel om dat je leert ontdekken wat je kunt veranderen in jouw leven, waardoor je dichter bij jezelf kan blijven en daardoor je mentale weerbaarheid te vergroten.

Laat wat ruimte voor constructieve zelfkritiek

Niet alle strenge piekergedachten zijn slecht. Een beetje gezond piekeren kan je net helpen om je mentale weerbaarheid te versterken en je kwaliteiten naar de oppervlakte te brengen. Zolang je naast negatieve gedachten ook hoopgevende dingen kan plaatsen. Vervolgens kan je hiermee aan de slag gaan om daarmee je persoonlijk leiderschap te versterken.

Het vermogen om kritisch te zijn in een redelijke mate - zoals wanneer je een fout gemaakt hebt - is eigenlijk nuttig om de fout te herkennen en aan te pakken. Piekergedachten hebben een krachtige, nuttige functie in ons leven, zolang ze in evenwicht blijven met onszelf waarderen, ondanks tegenslagen.

Mentale weerbaarheid en mindfulness

Een gezonde geest in een gezond lichaam is een uitspraak die ongeveer 2000 jaar oud is. Het hoeft niet gezegd dat het belangrijk is om je zowel lichamelijk als geestelijk goed in je vel te voelen voor jouw mentale weerbaarheid. Door gebruik te maken van ademhalingsoefeningen en ontspanningstechnieken word je mentaal sterker. Hiervoor zijn oefeningen als mindfulness en het visualiseren van de waarderling naar jezelf effectieve en praktische tips. Het helpt je ook om te gaan met perfectionisme, waardoor je mentale weerbaarheid versterkt.

Hoe ga jij aan de slag met je mentale weerbaarheid?