Soms lijkt het alsof zelfzorg betekent dat je geen ambitie mag hebben. Want zelfzorg wordt geassocieerd met tijd voor jezelf, rusten, mediteren, ontspannen en genieten. Ambitie en zelfzorg kunnen prima hand-in-hand gaan en meer nog: wie goed voor zichzelf zorgt, kan makkelijker zijn doelen bereiken.
Hoezo doelen?
We stellen allemaal doelen in ons leven, al zijn we ons daar niet altijd van bewust:
Er zijn mogelijk nog heel wat andere doelen die jij jezelf stelt. Daarbij zal je merken dat het ene doel al wat haalbaarder en concreter is dan het andere. Om jou te helpen je doelen te bereiken, gaan we in deze blog dieper in op het SMART principe. Je vindt telkens ook enkele voorbeelden van SMART doelen en hoe je daarbij aan zelfzorg kan doen.
Wat is een SMART doel?
Om je doelen SMART te maken, moet je natuurlijk eerst weten wat een SMART doel is.
SMART is een acronym dat staat voor
Een doel SMART maken
Zoals je hierboven al kon lezen, hebben we vaak verschillende doelstellingen zonder er echt bij stil te staan dat dit een doel is. Een doel SMART maken zorgt ervoor dat het makkelijker haalbaar is. Hoe concreter een doel wordt, hoe meer je aan zelfzorg kan doen, want je weet precies waarmee je bezig bent, wanneer je van je doel afwijkt en hoe je het doel kan behalen.
Voorbeeld van een doel
Laten we "promotie maken" als voorbeeld nemen. Je kan uiteraard ook andere doelstellingen voor ogen houden en die SMART maken, maar voor deze blog kiezen we er eentje uit.
Ter info: we zullen hier de letters van SMART volgen, omdat dit duidelijk en overzichtelijk is. In de praktijk spring je vaak van de ene letter van het acronym naar de andere en terug. Het is al doende dat je SMART doelen steeds scherper worden.
Doelstelling - niet SMART
Zoals je ziet is dit een nogal vaag doel. Wat betekent "promotie maken" precies? Gaat het om meer geld verdienen? Hogerop de ladder klimmen? Of misschien zelfs een betere balans vinden tussen werk en privé? Wanneer is jouw doel "promotie maken" geslaagd?
Specifiek doel
Een haalbaar doel is een specifiek doel. Vind je het soms wel eens lastig om met een taak te starten, omdat je niet goed weet hoe je er moet aan beginnen? Worden doelen uitgesteld omdat ze niet altijd duidelijk zijn? Dan wordt het tijd om je doel specifiek te maken. Hoe specifieker een taak of een doel wordt, hoe duidelijker en hoe concreter je ermee aan de slag kan.
Terug naar ons doel - "promotie maken"
Hoe kan je promotie maken als je niet weet wat dat precies betekent? Waar wil je dan starten? Kan je in dezelfde branche blijven of moet je naar een andere werkomgeving?
Als je doel even vaag is als "promotie maken", dan is het net alsof je een hele dikke catalogus - zoals het vroegere telefoonboek - voor je hebt liggen, met daarin elke mogelijke job die er bestaat. En jij mag beginnen bladeren, want alles is mogelijk. Ik vraag me af hoe lang je er zal over doen eer je een keuze gemaakt hebt. Hoe overweldigd zal je je voelen? Zal je een keuze kunnen maken of geef je het op nadat je een paar pagina's gebladerd hebt?
Doelstelling - Specifiek
Om "promotie maken" specifieker te maken kan je jezelf enkele vragen stellen:
Je kan deze vragen gebruiken voor elke doelstelling die jij voor ogen hebt.
Extra tip: neem er een boekje of iets anders bij om te noteren, zo wordt jouw doel extra concreet.
Meetbaar doel
Wanneer is je doel bereikt? Met andere woorden: hoe meetbaar is jouw doel? De theorie hierachter is heel simpel: welk cijfer kan je op je doel plakken?
In de praktijk betekent dit vaak echter dat je even moet zoeken, want het is niet altijd zo eenvoudig om een getal te plakken op een doel. En toch is bijna elk doel om te zetten in een cijfer.
Terug naar ons doel - "promotie maken"
Afhankelijk van wat "promotie maken" voor jou juist betekent, kan je hier een cijfer op kleven. Stel dat promotie voor jou betekent dat je een hoger loon krijgt, hoe kan je dat in cijfers gieten? Wil je een percentage loonsverhoging? Een specifiek getal? Je kan deze doelstelling ook meetbaar maken door er een schaal van te maken: ik wil graag tussen dit en dat bedrag verdienen.
Als het eerder betekent dat je meer tijd wil met je gezin, dan zou je kunnen zeggen dat je een halve dag extra wil vrij hebben per week.
Je zou ook kunnen zeggen dat je nr. 1 wil worden van je team - dus aan het hoofd staan van een team, de beste worden, ...
Doelstelling - Meetbaar
Hoe kan jij jouw doelstelling meetbaar maken? Welk cijfer kan je erop plakken? Gaat het eerder over percentages? Een schaal? Een specifiek getal?
Aanvaardbaar doel
Wat is voor jou een aanvaardbaar doel? Welke partijen zijn betrokken bij het behalen van jouw doel? En hoe aanvaardbaar is jouw doelstelling voor deze personen? Hoe belangrijk is het voor jou dat deze mensen meegaan met jouw doelstelling? Wat gebeurt er als ze het niet eens zijn met je plannen? Welke gevolgen heeft dat voor jou? En voor hen?
Terug naar ons doel - "promotie maken"
Intussen heb jij al duidelijk een specifiek en meetbaar doel voor ogen. Je weet precies wat je graag wil bereiken. Je bent uiteraard niet de enige mens op deze aarde en dus zijn er vast wel wat betrokken partijen.
Om te beginnen zijn er mensen in jouw team, jouw leidinggevende of andere mensen op de werkvloer die er belang bij hebben dat jij al dan niet promotie maakt. Hoe aanvaardbaar is het voor de mensen in jouw werkomgeving dat jij promotie maakt? En wat kan je eraan doen om dit meer aanvaardbaar te maken?
Ook binnen je privé-sfeer zijn er wel wat mensen die gevolgen ondervinden van jouw doelstelling. Misschien heb je een partner die je minder zal zien als je promotie maakt en mogelijk meer gaat werken. Wat met de kinderen? Vrienden of andere familieleden? Hoe zullen zij hierop reageren?
Doelstelling - Aanvaardbaar
Zelfzorg betekent dat jij weet wat je wil. En dat wil niet zeggen dat je alléén aan jezelf moet denken. Want stel dat je een doel wil halen waarmee jouw directe omgeving moeilijk kan leven. Hoe aangenaam is jouw leven dan nog als jij je doel bereikt hebt? En hoe zwaar wegen die gevolgen voor jou door?
Om je doel aanvaardbaar te maken, stel je jezelf best de volgende vragen:
Realistisch doel
Hoe realistisch is je doel? Ben je iemand die de lat heel hoog voor zichzelf legt? Lijkt het soms onmogelijk om je doelen te halen? Dan wordt het tijd om je doel wat bij te schaven. Een haalbaar doel is een doel dat realistisch is. Dit wil zeggen dat je de lat voldoende hoog legt om het uitdagend te houden en je houdt de lat voldoende laag om het doel haalbaar te maken. Als je nog nooit gaan joggen bent, dan moet je eerste doel niet zijn om een marathon te lopen. Je kan je doel ook opdelen in kleinere stukken, om het behapbaar te houden.
Terug naar ons doel - "promotie maken"
Alle partijen zijn het erover eens dat jij promotie kan en mag maken. Prima, laten we ervoor gaan. Stel dat je net gestart bent bij een bedrijf en je staat nog aan het begin van je carrière. Hoe realistisch is het dan om meteen voor de functie van CEO te gaan? Niemand zegt dat dit niet je ultieme doel mag zijn, integendeel. Als jij de ambitie hebt om CEO te worden, ga er dan gerust voor. Maar geef jezelf tegelijk ook de tijd om in die functie te groeien. Zelfs al is het mogelijk om morgen CEO te worden, maar je hebt nog geen ervaring, laat het dan voorlopig even aan jou voorbij gaan. Want geloof mij, een job waarin je de verwachtingen (nog) niet kan waarmaken, dat loopt niet goed af. Ik spreek jammer genoeg uit ervaring.
Doelstelling - Realistisch
Om een doelstelling realistisch te maken is het handig om je doel onder te verdelen in verschillende stappen. Bepaal voor jezelf wat je ultieme doel is. En ga dan stap voor stap te werk door het onder te verdelen in kleinere stukjes. In het voorbeeld van de marathon: als je 42,195km wil lopen, hoe moet je dan beginnen? En welk trainingsschema moet je aanhouden om naar die marathon te geraken? Maak ook je 'subdoelen' zo SMART mogelijk.
Tijdsgebonden doel
Wist je dat een haalbaar doel altijd tijdsgebonden is? Als je zomaar doelen voorop stelt zonder er een tijdslimiet op te kleven, dan worden deze doelen vaak niet gehaald. Omdat we menselijk zijn en dit betekent dat we andere zaken prioriteit geven. Ons specifieke doel schuift altijd maar naar achter en omdat er geen tijdsdruk zit, wordt het doel niet bereikt.
Terug naar ons doel - "promotie maken"
Zorg ervoor dat je voor jezelf een bepaalde datum voor ogen houdt waarop jij je doel wil bereiken. Ook als dat je ultieme doel is. Stel dat je voor de functie van CEO wil gaan of eerste minister of nog iets helemaal anders, bepaal dan voor jezelf tegen wanneer je dat bereikt wil hebben. Bijvoorbeeld: ik wil CEO zijn rond mijn 45e. Dat wil zeggen dat je mogelijk nog enkele andere functies moet doorlopen alvorens je daar bent. Welke functies zijn dit dan? En hoeveel tijd heb je nog om die doelen te halen?
Doelstelling - Realistisch
Er zijn uiteraard meer doelen in het leven dan enkel "promotie maken". Zorg ervoor dat je je doelen een beetje verspreidt over de tijd. Als je beslist dat je tegen je 45e CEO wil zijn en steenrijk, zodat je nooit meer hoeft te werken, maar ook 3 buitenverblijven wil hebben en een wagenpark met 7 wagens, dan zijn dat nogal veel doelen en ligt er heel wat druk op dat 45e levensjaar. Tussen haakjes: zover voor realistisch, niet? ?
Het geheim ligt hem dus in het verspreiden van je doelen. Pin je ook niet vast op één bepaalde datum. Tegen je 45e wil zeggen dat je ongeveer een jaar de tijd hebt om dat doel te bereiken, want je bent gedurende een volledig jaar 45.
Concreet kan je het bereiken van je doelen op onderstaande manier aanpakken:
Waar wil je staan over 10 jaar? Wat moet je daarvoor allemaal bereiken in de komende 5 jaar? En wat betekent dat voor dit jaar? Waar moet je dan staan over 6 maanden? En binnen 3 maanden? Dus moet je deze maand de volgende stappen ondernemen. Hoe ga je daar in de komende 2 weken mee aan de slag? Waar start je vandaag?
Zelfzorg en SMART doelen
Als je doelen stelt, kan je ze beter SMART maken, zodat je deze doelen ook kan bereiken.
Ik kan me best voorstellen dat je heel wat druk voelt om deze doelen te halen. Het is belangrijk om hierbij altijd stil te staan bij wat je nu écht wil. Doelen kunnen veranderen, dus pin je niet vast op het bereiken van je doelen.
Eén van mijn doelstellingen vroeger was CEO worden van het farmaceutisch bedrijf waar ik werkte. Ik kan bijna zeker zeggen dat ik die doel niet meer zal behalen. Bovendien ben ik nu véél gelukkiger dan toen. Dus het is niet omdat je bepaalde doelen niet bereikt, dat je daarom gefaald hebt.
Zelfzorg betekent dat jij jezelf kent en dat je kan en mag kiezen voor wat jij wil. Het is niet omdat je iets kan bereiken, dat je het daarom ook moet bereiken. Ga voor jezelf na bij elk doel wat het je oplevert en wat het je kost om zo'n doel te bereiken. Dat bedoel ik niet alleen op financieel vlak, maar ook op gebied van relaties, energie, voldoening, ...
Ik geef nog even het overzicht mee van wat SMART doelen precies zijn.
Een laatste tip
Wees zorgzaam voor jezelf, laat je doelen je leven niet bepalen, maar leef en bepaal welke doelen daaruit voortkomen. Naast hard werken, doorzettingsvermogen en heel wat andere eigenschappen heb je vooral menselijkheid en begrip nodig. Wees niet te hard voor jezelf, want soms is het voldoende om de druk weg te nemen en dan worden sommige doelen vanzelf zichtbaar én bereikbaar.
Wat is het eerste doel dat jij smart zal maken?
Veel succes!
Lieselot
0 comments