7x zelfzorg volgens de zelfzorgexpert

Als zelfzorgexpert heb ik regelmatig gesprekken met mensen die op zoek zijn naar tips om zich beter in hun vel te voelen. Zelfzorg is een woord dat we allemaal wel kennen, maar de betekenis die we aan zelfzorg geven is voor iedereen anders. 

Tijdens gesprekken met klanten stel ik meestal vragen om zo samen met deze mensen te ontdekken wat zelfzorg voor hen precies betekent. Onlangs kreeg ik echter een vraag terug. Die persoon vroeg me: Jij als zelfzorgexpert, wat betekent zelfzorg voor jou eigenlijk? En toen dacht ik: laat ik daar even een blog over schrijven.

Betekenis van zelfzorg

Zelfzorg betekent eigenlijk letterlijk wat het woord zegt: zorgen voor jezelf. Dat kan je op veel verschillende manieren doen. De meest gekende zijn: genieten van een warm bad, tijd voor jezelf inplannen, dingen doen die je graag doet. Er wordt verondersteld dat je vanzelf beter in je vel zal zitten als je regelmatig tijd neemt om leuke dingen te doen. 
Uiteraard ben ik het daarmee eens, maar voor mij gaat de betekenis van zelfzorg nog een stap verder. Zelfzorg betekent voor mij: kunnen zijn wie je bent en op elk moment weten wat je nodig hebt om je goed in je vel te voelen.

Ik kan begrijpen dat dit nog steeds wat vaag klinkt en dat je eerder op zoek bent naar concrete antwoorden en tips. Daarom vind je hieronder 7 zelfzorg methodes die ik als zelfzorgexpert quasi dagelijks zelf toepas om me goed in mijn vel te voelen. 

Tip 1 : Stel je ideeën in vraag

De mensen die mij persoonlijk kennen vinden mij een bezige bij. Het is niet zozeer dat ik niet kan stil zitten, maar ik ben wel iemand die altijd met een of ander project bezig is. Als van kleinsaf heb ik altijd wel een idee dat ik wil uitvoeren, tot grote frustratie van mijn ouders die niet altijd goed wisten hoe ze hiermee moesten omgaan. 

Ook toen ik ziek was, kon ik niet "gewoon ziek" zijn en mij concentreren op mijn genezingsproces. Ik schreef een boek, werkte aan mijn website en had nog heel wat andere nevenprojectjes. Dat is iets wat in mij zit en daar heb ik moeten leren mee omgaan. 

Zelfzorg probleem: Het nadeel van veel ideeën en plannen te hebben is dat je meestal niet de tijd vindt om ze ook allemaal uit te voeren. Ook al vind ik mijn eigen ideeën algemeen genomen geweldig (gelukkig toch één iemand die AL mijn plannen fantastisch vindt 😉 ) en wil ik ze op termijn allemaal graag realiseren, toch ben ik op de rem moeten gaan staan. 

Zelfzorgexpert tip: Ga bij jezelf en bij anderen te rade en beantwoord de volgende vragen:

Tip 2: Breng orde in de chaos

Vroeger voelde ik druk en chaos in mijn hoofd. Ik was nooit met 1 taak tegelijk bezig, maar al mijn taken en projecten liepen door elkaar. Was ik een presentatie aan het maken voor het werk, hielp ik tegelijkertijd een vriendin uit de nood via privéberichtjes. Tijdens een telefoongesprek met een collega verstuurde ik mailtjes naar artsen. Zat ik in meeting, dan was ik onderzoek aan het doen voor een ander project. Tijdens het uitwerken van een project kwam er een ander idee in mijn hoofd waardoor ik werd afgeleid en het eerste project naar de achtergrond verdween - maar nog wel aanwezig was in mijn gedachten.

Zelfzorg probleem: Het gevolg was dat ik het gevoel had dat mijn hoofd constant vol zat. 's Nachts had ik moeite met de slaap te vatten. Het leek alsof ik de rust niet kon vinden die mijn lichaam nodig had. Wat ik ook probeerde, ik kreeg mijn hoofd niet stil. Zonder dat ik het besefte was ik zelf de oorzaak van dit probleem omwille van mijn gedrag doorheen de dag.

Zelfzorgexpert tip: Voor mij is er maar één manier om die chaos in mijn hoofd rustig te krijgen. Dat is door te stoppen met alles waarmee ik bezig ben van zodra ik voel dat de chaos er weer is. Daardoor kan ik mentaal afstand nemen. Op dat moment zeg ik tegen mezelf: STOP en ADEM.

Dan neem ik er een blad papier bij en ik noteer waarmee ik bezig ben en welke taken ik nog moet volbrengen. Vervolgens ga ik taak per taak en stap voor stap te werk. 

Het leuke is dat dit veel sneller gaat, dan wanneer je alles door elkaar doet. Je werkt efficiënter en je voelt je meer voldaan op het einde van je dag. Bovendien is je nachtrust een pak beter, omdat je hoofd minder druk ervaart.

Tip 3 : Gedaan met haasten

Als bezige bij met heel wat ideeën kan je je al voorstellen dat mijn dagen veel te kort zijn om alles gedaan te krijgen wat ik wil doen. Zelfs als er initieel niets op de planning staat, slaag ik erin om de hele dag bezig te zijn.

Zelfzorg probleem: je kan dus al gauw het gevoel hebben dat je het druk hebt en dat je veel te doen hebt. Dit kan er voor zorgen dat je elke minuut van de dag nuttig probeert door te brengen. Gezien er veel te doen is, is er dan ook geen tijd te verliezen. Afspraak om 17u bij de kiné? Elke minuut vóór die afspraak staat vol gepland, want wanneer moet je het anders doen?

Zelfzorgexpert tip: probeer je tijd anders in te delen. Als je om 17u bij de kiné moet zijn, zorg er dan voor dat je minstens 10 minuten vroeger bent. En gebruik die tijd om even uit te blazen van je drukke dag. Stop met "tot de laatste minuut" te wachten, want dan ben je altijd gehaast en loop je het risico om te laat te komen op je afspraken. Ook wanneer zich een onverwachte gebeurtenis voordoet heb je minder stress als je voldoende de tijd neemt om naar je afspraak te gaan. Een heel eenvoudige tip, die zijn effect niet mist!

Extra tip: Heb je zoals ik vaak afspraken met klanten? Zorg er dan voor dat je afspraken niet allemaal meteen na elkaar gepland staan. Laat ruimte vrij in je agenda tussen 2 klanten door. Zo ben je minder gebonden aan het uur, kan je administratie in orde brengen van je vorig gesprek én kan je het volgende gesprek voorbereiden indien nodig. In alle eerlijkheid: ik laat tussen 2 afspraken altijd 15 min ruimte.

Tip 4: Luister naar je basisbehoeften

Ik heb dorst, maar ik moet nog eerst die taak afwerken vooraleer ik iets kan gaan drinken. Ik moet eigenlijk plassen, maar mijn deadline zal bijna verstrijken en ik zal daarna wel naar toilet gaan.

Zelfzorg probleem: vroeger gebeurde het vaak dat ik maar 2 keer per dag naar toilet ging. Ik vond mijn taken zo belangrijk dat ik het steeds uitstelde om  te gaan plassen. Ook water drinken deed ik niet voldoende, omdat ik helemaal opging in mijn werk. Passie is mooi natuurlijk, maar gezond kan je dit niet echt noemen.

Zelfzorgexpert tip: Ga op tijd naar toilet! Het lijkt misschien banaal, maar als je uitstelt om naar toilet te gaan of iets te drinken, dan zorgt dat ervoor dat je niet geconcentreerd kan werken. Onbewust ben je in je hoofd bezig met: "Ik moet eigenlijk plassen." of "Ik heb echt wel dorst." Daarnaast ga je onbewust tegen jezelf praten en je zegt dat je nog éérst dit moet afwerken. Dit is een discussie met jezelf die ervoor zorgt dat je minder kan focussen op datgene waarmee je bezig bent. Had je het zo al bekeken?

Tip 5: Ga voor super focus

Het zal al wel duidelijk zijn dat rust in je hoofd een belangrijk thema is voor mij. Ik weet dat ik daarin niet alleen ben, want anders zou ik ten eerste geen werk hebben en ten tweede zouden er niet zoveel overspannen mensen zijn en van burn-out zou ook veel minder sprake zijn.

Naast het maken van een overzicht, zoals ik eerder schreef in tip 2, is super focus een andere zeer waardevolle methode om dingen gedaan te krijgen. Intussen zijn er al heel wat studies die bewijzen dat we als mens niet kunnen multitasken. We kunnen maar één taak tegelijk. Daarnaast zijn de risico's voor afleiding oneindig. De notificaties op onze smartphone of je smartwatch zijn daar een voorbeeld van, maar ook onze nieuwgierigheid naar wie ons een bericht gestuurd heeft is een voorbeeld. Hoe vaak kijk jij - al dan niet doelloos - naar je smartphone?

Zelfzorg probleem: door de vele risico's voor afleiding bestaat de kans dat je bepaalde taken of projecten niet gedaan krijgt. Zoals ik eerder schreef maakte ik zelf mijn website, schreef ik Het praktische zelfzorgboek en heb ik daarnaast nog wel wat projecten lopen. Naast herstellen van een zware behandeling is het zeer intensief om zo'n zaken "klaar" te krijgen.

Zelfzorgexpert tip: Sta jezelf toe om in super focus te gaan voor je project. Of dat nu een persoonlijk of professioneel project is maakt niet echt uit. Als je voor super focus gaat, heb je sowieso meer tijd, want je krijgt meer gedaan op kortere tijd.

Hoe doe je aan Super Focus?

Wat bedoel ik met super focus? Dat wil niet zeggen dat je je helemaal moet afsluiten van de wereld, maar wél dat je afleidingen zoveel mogelijk moet beperken. Ik geef even een stappenplan mee dat mij helpt om die super focus te bewaren:

Tip 6: Het is niet omdat (je) het kan dat het ook moet

Veel van mijn klanten zijn people pleasers, plezierders zoals ik ze noem. Het is toch zo fijn als iedereen je graag heeft en je apprecieert om wie je bent. Ook ik hou ervan als mensen mij leuk vinden of mij tonen hoe fijn ze het vinden om met mij samen te werken. Gelukkig ben ik ook maar een mens en word ik geraakt als ik een oprechte verbinding met andere mensen kan aangaan.

Het wordt echter een gevaar als je altijd ten dienste staat van anderen in de hoop dat ze jou gaan appreciëren. Mensen raken eraan gewend dat jij altijd voor hen klaar staat en het risico bestaat dat je jezelf voorbij loopt. 

Zelfzorg probleem: Stel dat je agenda vrij is op zaterdagnamiddag en je hebt beslist dat je die dag niets speciaals wil doen. Het is de voorbije weken druk geweest, je hebt je partner en/of je kinderen niet veel gezien en nu willen jullie samen genieten van een dag thuis zijn. Plots belt die ene vriend(in) die je continu om raad vraagt. Je hebt al uren gespendeerd om die persoon te ondersteunen en je doet dat telkens met plezier. Ook nu is er een probleem, waarvan je weet dat het voor die persoon dringend is. Geef je je vrije namiddag op?

Zelfzorgexpert tip: Dit is geen gemakkelijk probleem natuurlijk. Er zijn altijd noodsituaties waarbij je bijna niet anders kan dan jouw vrij moment opgeven. Maar in veel gevallen bellen mensen jou op omdat ze wéten dat jij altijd beschikbaar bent wanneer ze het nodig hebben. En het is niet omdat het kan, dat het daarom ook altijd moet. Jouw tijd voor jezelf is ook belangrijk en meer dan nodig. Stel dat je een afspraak had staan, dan zou je die niet verplaatst hebben - nogmaals: tenzij het echt een noodgeval is - voor deze situatie. Dus moet jij degene zijn die ook nu weer klaar staat? Of kan je ervoor kiezen om jouw vrije namiddag ook echt vrij te houden? 

Ik word hier wel eens vaker mee geconfronteerd en ik heb geleerd om de afweging te maken die voor mij en mijn gezin klopt. En voor mij helpt het om te beseffen dat ik niet altijd alles moet doen wat ik kan. Ik heb daarin mijn evenwicht gevonden, wat ons naadloos bij de volgende tip brengt.

Tip 7: Alles is evenwicht

Eén van mijn belangrijkste zelfzorgsleutels is het besef dat je in alles een evenwicht mag zoeken. En met alles bedoel ik ook echt ALLES. Dat gaat over wie je bent en wat je doet, maar ook hoever je je laat meeslepen in bepaalde projecten en situaties.

Zelfzorg probleem: Als je nogal perfectionistisch bent aangeled, dan is zwart-wit denken je waarschijnlijk niet vreemd. Of je bent ergens heel goed in of niet goed genoeg. Of je gelooft helemaal in iets of helemaal niet.

Zelfzorgexpert tip: De waarheid is dat tussen zwart en wit alle mogelijke kleurschakeringen liggen. Zo is dat ook met alles in het leven. Voor mij ligt de sleutel in het vinden van je evenwicht. Waar juist bevind jij je tussen het zwart en het wit als het gaat over zelfzorg? Zit jij ergens tussenin? Heel zwart of eerder wit? Is dat elke dag hetzelfde? Zo gaat dat ook met gelukkig zijn. We zijn niet OF gelukkig OF ongelukkig. Wel zijn we de ene dag wat gelukkiger dan de andere. Je kan het zo gek niet bedenken of je weet dat je ergens tussen de twee uitersten zit op dat moment. De volgende dag kan het helemaal anders zijn. Wat doet het met je om te beseffen dat jij jouw evenwicht mag vinden en dat op elk moment anders kan zijn? En wat als je wist het evenwicht van anderen nooit exact hetzelfde is als dat van jou? 

Nog veel meer tips

Zo, dit zijn 7 tips die ik dagelijks toepas om aan zelfzorg te doen. Er zijn uiteraard nog veel meer tips die ik graag met je deel. Ik zou het fijn vinden als je in de reacties deelt welke tips jij al toepast, welke nieuwe inzichten je gekregen hebt en misschien wil je zelf nog een andere tip delen?

wat is jouw ultieme zelfzorg tip?