Onlangs belde een vriendin me. Haar stem trilde van de frustratie.
“Ik doe alles, echt waar,” zuchtte ze diep door de telefoon. “Ik neem die zogenaamde ‘me-time’, ik laat heerlijk warm badwater vollopen, ik steek de duurste geurkaarsen aan die ik kon vinden, ik zet rustgevende muziek op. Mijn hele huis ruikt naar lavendel en ik lig hier met een gezichtsmasker.
En toch… voel ik me nog steeds opgejaagd. Leeg. Alsof ik constant achter de feiten aanloop. Wat doe ik in hemelsnaam fout?”
Ze dacht oprecht dat ze faalde in zelfzorg. Terwijl ze precies deed wat haar overal werd voorgeschoteld als hét recept: even tijd voor jezelf nemen, jezelf verwennen. Maar de realiteit was dat die vluchtige momenten van ‘verwennerij’ de diepere onrust niet wegnamen. En ik snap die verwarring maar al te goed. Want het beeld dat we vandaag de dag van zelfzorg krijgen, is vaak zo beperkt, zo… cosmetisch. Het wordt gepresenteerd als een afvinklijst van activiteiten die je moet ondernemen om zogenaamd tot rust te komen. Alsof een bruisbal die sissend oplost in bad of een perfecte latte in een trendy koffiezaak de wond kan helen van een leven dat voelt als een constante sprint.
Ik vertelde haar toen iets wat al jaren diep in mijn overtuiging geworteld zit:
Zelfzorg is zoveel meer dan een activiteit die je plant in je agenda. Het is geen Instagramwaardige pauze die je afvinkt. Het is absoluut niet louter de kwantiteit van de tijd die je met jezelf doorbrengt. Het gaat om de kwaliteit van die tijd, en nog veel meer dan dat.
Echte zelfzorg begint met zelfinzicht. Het is de moed hebben om eerlijk naar jezelf te kijken, je sterktes en je valkuilen te erkennen. Het is leren begrijpen wat jou energie geeft en wat je leegzuigt. Het is de compassie opbrengen om jezelf te aanvaarden met al je imperfecties.
Het gaat erom dat je weet wat je écht nodig hebt om je innerlijk evenwicht te bewaren. En dat is zelden een quick fix. Soms is dat inderdaad een warm bad – en dat mag heerlijk zijn! – maar even vaak is het de moed vinden om een moeilijk gesprek aan te gaan, een grens te trekken die al lang overschreden werd, of de discipline opbrengen om op tijd naar bed te gaan, ook al lonkt die ene aflevering op Netflix.
Zelfzorg omvat ook het erkennen en omarmen van je emotionele landschap. Het is beseffen dat het oké is om hoogtes en laagtes te ervaren. Het leven is geen vlakke lijn. Maar het gaat erom dat die emoties als golven komen en gaan, in plaats van scherpe pieken en diepe dalen die je uitputten. Het is leren navigeren door die golven met mildheid voor jezelf.
We bespraken hoe haar ‘me-time’ ironisch genoeg een soort verplichting was geworden, iets wat ze voelde te moeten doen om te kunnen blijven functioneren in de ratrace. Maar zelfzorg die enkel dient als een pleister op een diepere wond, om je sneller weer ‘klaar te stomen’ voor de volgende prestatie, is geen echte zorg. Het mist de essentie van verbinding – de verbinding met jezelf, met je behoeften, met je innerlijke stem.
Die avond hing ze op met een zucht die meer ruimte leek te bevatten. Niet omdat al haar problemen verdwenen waren. Maar omdat ze zich weer even verbonden voelde met zichzelf, met wat er werkelijk speelde onder de oppervlakte van de geurkaarsen en de badschuim.
En dat, beste lezer, is volgens mij de kern van zelfzorg. Het is niet een ontsnapping aan het leven, maar een diepe duik erin, met open ogen en een warm hart voor jezelf.
Een kleine uitnodiging:
Neem even een moment. Wat heb jij vandaag écht nodig? Is het een moment van stilte? Een open gesprek? Een grens die je moet bewaken? Of misschien gewoon de toestemming om even helemaal niets te hoeven? Luister naar die zachte fluistering in jezelf, voorbij de luide roep van wat ‘hoort’.
Want de meest radicale vorm van zelfzorg is misschien wel de erkenning dat jij, precies zoals je bent, de moeite waard bent om voor te zorgen. Niet als een plicht, maar als een liefdevolle omarming van je hele zelf.